Cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai: Cuộc chiến giành lại ngai vàng và sự trỗi dậy của văn hóa Scotland

Trong lịch sử đầy biến động của Vương quốc Anh, rất ít sự kiện nào gây ra nhiều tranh cãi và lãng mạn như những cuộc nổi dậy Jacobite. Cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai, diễn ra vào năm 1745, là một trong những chương quan trọng nhất trong chuỗi các cuộc nổi dậy này, với những hậu quả đáng kể đối với chính trị, xã hội và văn hóa của đất nước.

Để hiểu được động cơ đằng sau cuộc nổi dậy này, chúng ta cần quay ngược thời gian về thế kỷ 17, khi nhà Stuart bị phế truất khỏi ngai vàng Anh. James II, một người theo Công giáo Roma, đã bị thay thế bởi William III và Mary II thuộc dòng họ Orange. Sự kiện này dẫn đến sự phân chia sâu sắc trong xã hội Anh, với phe Jacobite ủng hộ quyền lợi của nhà Stuart quay trở lại, trong khi phe Whig ủng hộ chế độ quân chủ mới.

Sự bất mãn đối với chế độ quân chủ Hanover (dòng họ thay thế nhà Stuart) và lòng trung thành với dòng dõi Stuart vẫn được duy trì mạnh mẽ ở Scotland. Cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai được khởi xướng bởi Charles Edward Stuart, cháu trai của James II, được biết đến với biệt danh “Bonnie Prince Charlie”.

Nguyên nhân dẫn đến cuộc nổi dậy:

• Sự bất mãn về chính sách tôn giáo: Chính sách chống Công giáo của chính phủ Anh khiến nhiều người Scotland theo Công giáo cảm thấy bị loại trừ.
• Lòng trung thành với nhà Stuart: Nhiều người Scotland vẫn tin rằng dòng họ Stuart là những người thừa kế hợp pháp của ngai vàng và ủng hộ quyền lợi của Charles Edward Stuart.
• Sự yếu kém của chính phủ Anh: Thời kỳ này, chính phủ Anh đang gặp phải nhiều khó khăn về chính trị và kinh tế, điều này tạo cơ hội cho phe Jacobite nổi dậy.

Diễn biến của cuộc nổi dậy:

Cuộc nổi dậy bắt đầu vào tháng 8 năm 1745 khi Charles Edward Stuart đổ bộ lên bờ biển Scotland với khoảng 1000 người ủng hộ. Ông nhanh chóng thu hút được sự ủng hộ của nhiều người Scotland, bao gồm cả các lãnh chúa và gia đình quý tộc.

Quân Jacobite tiến về phía nam, giành được nhiều chiến thắng quan trọng, như trận Prestonpans và trận Falkirk Muir. Sự thành công ban đầu của Charles Edward Stuart đã khiến chính phủ Anh hoảng sợ, nhưng họ cũng nhanh chóng huy động quân đội để đàn áp cuộc nổi dậy.

Tuy nhiên, quân Jacobite không thể duy trì đà tiến công. Họ bị thất bại trong trận Culloden vào tháng 4 năm 1746. Đây là một trận chiến tàn khốc, đánh dấu sự chấm dứt của hy vọng của phe Jacobite. Charles Edward Stuart phải chạy trốn khỏi Scotland và cuộc nổi dậy kết thúc.

Hậu quả của cuộc nổi dậy:

• Sự đàn áp khắc nghiệt: Sau Culloden, chính phủ Anh áp dụng những biện pháp cứng rắn để ngăn chặn bất kỳ cuộc nổi dậy nào khác trong tương lai.
• Sự thay đổi văn hóa Scotland: Cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai đã góp phần làm sống lại bản sắc văn hóa Scotland và truyền cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật và văn học về sau.
• Sự củng cố chế độ quân chủ Hanover: Cuộc nổi dậy thất bại đã củng cố vị trí của nhà Hanover trên ngai vàng Anh và chấm dứt mọi tranh chấp về quyền lực trong thế kỷ 18.

Một số điểm thú vị về cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai:

Cuộc nổi dậy Jacobite thứ hai là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Vương quốc Anh, với những hệ quả sâu rộng về chính trị, xã hội và văn hóa. Nó cũng là một câu chuyện đầy lãng mạn và bi kịch về sự đấu tranh cho quyền lực và lòng trung thành. Dù kết thúc bằng thất bại, cuộc nổi dậy này vẫn được nhớ đến như một biểu tượng của tinh thần Scotland và niềm khao khát tự do.